De term ergonomische bureaustoel wordt tegenwoordig zo breed toegepast dat de betekenis ervan sterk is verwaterd. In veel gevallen verwijst het slechts naar een stoel met een zitting, een gasveer voor hoogteverstelling en een rugleuning die enigszins de vorm van de wervelkolom volgt. Cruciale instelmogelijkheden zoals zitdiepte, armleuningen, kantelfunctie, verstelbare rugleuning en lendensteun ontbreken vaak.
Om consumenten en werkgevers te helpen bij het maken van een verantwoorde keuze, zijn er twee normeringen ontwikkeld: NEN 1335 en NPR 1813. Deze normen stellen duidelijke eisen aan de instelbaarheid van bureaustoelen, zodat ze een goede ondersteuning bieden aan het lichaam tijdens langdurig zitten.
Overzicht van de normeringen
NEN 1335 – Europese standaard
Deze norm is gericht op de gemiddelde Europeaan en stelt dat de instelbaarheid van bureaustoelen geschikt is voor circa 90% van de Europese beroepsbevolking. De aanbevolen lichaamslengte ligt tussen de 151 en 192 cm.
NPR 1813 – Nederlandse praktijkrichtlijn
Deze norm is afgestemd op de gemiddeld langere Nederlander. Volgens de opstellers biedt deze normering een passende ondersteuning voor ongeveer 95% van de Nederlandse beroepsbevolking.
| Criteria | Ergonomisch (algemeen) | NEN 1335 | NPR 1813 |
|---|---|---|---|
| Zithoogte | Verstelbaar | 40 – 51 cm | 41 – 55 cm |
| Versteltraject zithoogte | ≥8 cm | ≥12 cm | ≥14 cm |
| Zitdiepte | Geen | 40 – 42 cm | 38 – 48 cm |
| Versteltraject zitdiepte | Geen | ≥5 cm | ≥10 cm |
| Diepte van de zitting | Onbekend | ≥38 cm | ≥44 cm |
| Hoogte rugleuning | Onbekend | ≥22 cm | ≥37 cm |
| Soort armlegger | Geen | 2D | 4D |
| Lengte armleggers | Geen | ≥20 cm | ≥15 cm |
| Breedte armleggers | Geen | ≥4 cm | ≥5 cm |
| Armleggerhoogte | Geen | 20 – 25 cm | 20 – 30 cm |
| Breedte tussen armleggers | Geen | 46 – 51 cm | 36 – 51 cm |
| Geschikte lichaamslengte volgens de norm | Geen | 151-192 cm | 151-200 cm |
| Geadviseerde duur van gebruik | Geen | 6-8 uur per dag | 8-10 uur per dag |
Belangrijke discussiepunten
1. Lichaamslengte en lichaamsverhoudingen
In de praktijk blijkt dat meer dan 5% van de medewerkers onvoldoende ondersteuning ervaart. Vooral mensen met een lengte boven de 188 cm of onder de 160 cm vallen buiten de optimale instelbaarheid van standaard bureaustoelen. Maar niet alleen lichaamslengte is bepalend—ook individuele lichaamsverhoudingen spelen een cruciale rol.
Zo kunnen lange bovenbenen in combinatie met een korte romp leiden tot een verkeerde zitdiepte, terwijl brede schouders en lange armen vragen om een grotere verstelbaarheid van de armleuningen. De verhouding tussen bovenbeenlengte en zitdiepte, schouderbreedte en armlengte, en de positie en hoogte van de armleuningen zijn allemaal factoren die bepalen of een bureaustoel daadwerkelijk goed aansluit op het lichaam van de gebruiker.
Een stoel die niet is afgestemd op deze verhoudingen kan leiden tot een onnatuurlijke zithouding, verhoogde spierspanning en uiteindelijk fysieke klachten. Daarom is het van belang om bij de keuze van een bureaustoel niet alleen te kijken naar de lichaamslengte, maar ook naar de specifieke proporties van het lichaam.
2. Gedrag en zithouding
De manier van zitten verschilt per persoon. Sommigen geven de voorkeur aan een stabiele houding, anderen aan dynamisch zitten. Ook de natuurlijke houding en bewegingspatronen zijn bepalend. Persoonlijk advies op basis van lichaamskenmerken en gedrag is daarom essentieel. Een stoel met veel instelmogelijkheden is pas effectief als deze correct is afgesteld.
3. Instelbaarheid van de werkplek
Een goed afgestelde bureaustoel is slechts één onderdeel van een ergonomische werkplek. Als het bureau niet verstelbaar is, kan de stoel zijn functie niet optimaal vervullen. Ook de positie van beeldschermen en andere werkmiddelen moet afgestemd zijn op de gebruiker.
Voordelen van een goede bureaustoel
Een kwalitatieve bureaustoel die voldoet aan ergonomische normen biedt meer dan comfort alleen. De voordelen zijn merkbaar op korte én lange termijn:
- Gezondheid en welzijn
Vermindert de kans op rug-, nek- en schouderklachten door optimale ondersteuning van de wervelkolom en juiste zithouding (mits deze goed is ingesteld). - Productiviteit
Medewerkers die comfortabel zitten, kunnen zich beter concentreren en presteren efficiënter gedurende de werkdag. - Duurzame inzetbaarheid
Een goede stoel draagt bij aan het voorkomen van fysieke klachten en verzuim, wat resulteert in minder ziekteverlof en hogere medewerkerstevredenheid. - Aanpasbaarheid voor diverse gebruikers
Dankzij uitgebreide instelmogelijkheden is de stoel geschikt voor verschillende lichaamstypes en voorkeuren, wat essentieel is in flexibele werkomgevingen. - Professionele uitstraling
Een goed ingerichte werkplek met hoogwaardige bureaustoelen straalt zorg en professionaliteit uit richting medewerkers én bezoekers.